Binnen het Oncologienetwerk Midden-Nederland werken professionals samen aan uniforme protocollering, gezamenlijk regionaal multidisciplinair overleg (MDO), kennisdeling en innovatie, afspraken over verdeling van zorg en uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek voor in totaal 12 tumorgroepen. In 2019 is er regionaal multidisciplinair overleg opgericht voor mensen met gastro-intestinale, gynaecologische, hematologische en urologische vormen van kanker. Voor deze patiëntengroepen zijn regionale zorgpaden en gespecialiseerde operatielocaties gerealiseerd. Daarnaast is er gewerkt aan veilige digitale gegevensuitwisseling in de hele regio. Het Oncologienetwerk Midden-Nederland wordt ondersteund door het Citrienfonds (NFU en ZonMw) en het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). 

Het Calamiteitenhospitaal is in 1987 ontstaan voor de eerste opvang van en zorg aan grote groepen gewonde militairen uit oorlogsgebieden. Vanaf 2002 is de unieke faciliteit op verzoek van het ministerie van VWS ook opengesteld voor de opvang van groepen burgerslachtoffers van rampen en ongevallen in binnen- en buitenland. Sinds 2005 wordt het ook gebruikt voor de opvang van slachtoffers van bijzondere infectieziekten. In 2019 werd het Calamiteitenhospitaal twee keer opengesteld.

Om goed te kunnen inspelen op de veranderende vraag vanuit de maatschappij, moeten we adaptief zijn. Connecting U betekent daarom ook: continu verbeteren, ons menselijk kapitaal ontwikkelen en slagvaardig en duurzaam organiseren. In 2019 hebben we hierin belangrijke stappen gezet via onze strategische programma’s:
Samen Voor de Patiënt, Patiëntenparticipatie, 
Connecting Leaders, Ontwikkelingsgericht HRM, Slagvaardig besturen en Modernisering Bedrijfsvoering.

dat onze ambitie verder reikt en in 2020 zullen we er dan ook weer hard aan werken om deze te bereiken. Bijvoorbeeld als het gaat om de wachttijd voor de polikliniek. In 2019 was deze wachttijd in 80% van de gevallen minder of gelijk aan 28 dagen. Voor spoed proberen wij in afstemming met de verwijzer altijd ruimte te maken. Ook het aantal annuleringen van operaties kan verder omlaag worden gebracht. Het is voor de patiënt erg vervelend als een operatie wordt uitgesteld. Dat willen we minimaliseren en tegelijkertijd is er soms sprake van spoed of uitval van een arts, waardoor wij geen 0% kunnen realiseren. In 2019 betrof het aantal annuleringen 3% van het totaal aantal operaties. De meeste operaties zijn op een later tijdstip alsnog uitgevoerd. Ook willen we het aantal online afspraken verder verhogen, zodat patiënten steeds meer zelf de mogelijkheid krijgen een moment in te plannen dat hen past. In 2019 bedroeg het aantal online afspraken 0,02% van het totaal. 

onze organisatie worden gedragen en dat we door onze eigen systematiek in staat zijn om risico’s te signaleren en verbeterinitiatieven te nemen. In 2020 willen we onder andere de overdracht van informatie over geneesmiddelen verbeteren als patiënten het ziekenhuis verlaten. Op onze KPI medicatie-overdracht scoorden we in 2019 89% bij opname en 63% bij ontslag/overdracht. Onze ambitie blijft in beide gevallen 90%. Met name voor de overdracht bij ontslag/overdracht is dat een grote ambitie. We realiseren gestaag vooruitgang vanaf 40% in 2018. Ook willen we bij 90% van de overdrachten naar huis of naar een andere instelling binnen 24 uur een ontslagbericht versturen naar de huisarts/verwijzer en binnen 14 dagen een volledige ontslagbrief. Hier zullen we ons dan ook voor inzetten in 2020.  

medewerkers ervaren. Het nog beter faciliteren van onze mensen heeft echter onze constante aandacht, dus ook in 2020 weer, en de overall waardering van onze medewerkers voor werken bij het UMC Utrecht willen we verder verhogen naar 60%. Zo kunnen we bijvoorbeeld jaarlijks meer afgeronde beoordelingsgesprekken realiseren binnen ons beoordelingsbeleid. In 2019 was dit 44%. Ook willen we het ziekteverzuim verlagen. In 2019 was er sprake van gemiddeld 4,9 ziektedagen inclusief re-integratie en 4,34 ziektedagen exclusief re-integratie per medewerker per kalenderjaar.

plek, door de juiste professional, op het juiste moment en tegen de juiste prijs. Resultaat moet zijn dat (duurdere) zorg wordt voorkomen. En dat zorg waar mogelijk dichterbij de patiënt plaatsvindt of waar nodig om redenen van kwaliteit en/of doelmatigheid geconcentreerd wordt. Als dit gelijkwaardige of betere kwaliteit zorg oplevert, dient fysieke zorg ook te worden vervangen door andere zorg, zoals eHealth. Tevens zijn in het Hoofdlijnenakkoord afspraken gemaakt die moeten bijdragen aan het oplossen van het arbeidsmarktprobleem en afspraken om de regeldruk te verminderen. 

“Als we terugkijken op 2020, dan ligt het voor de hand waar onze aandacht als toezichthouder voornamelijk naar uitging: naar alle ontwikkelingen in het UMC Utrecht door COVID-19. En als iets in 2020 bij ons de boventoon heeft gevoerd, dan is het de enorme bewondering en waardering voor het UMC Utrecht als organisatie en voor alle individuele medewerkers. We willen dan ook beginnen met iedereen enorm te bedanken voor zijn of haar geweldige inzet.   

Het is lang geleden dat we in Nederland zijn getroffen door een crisis met een dergelijke omvang. Een crisis die de zorg vol heeft getroffen en nog steeds treft. Het UMC Utrecht heeft deze naar onze mening ongelofelijk goed gemanaged en we vinden het indrukwekkend hoe iedereen in het UMC Utrecht deze is aangegaan en de mouwen heeft opgestroopt. Kijk bijvoorbeeld naar de crisisorganisatie die snel en professioneel in stelling is gebracht en in werking is getreden en de enorme bereidheid van iedereen om zich extra in te zetten.  

Het is afgelopen jaar meer dan duidelijk geworden dat medewerkers van het UMC Utrecht een enorme verantwoordelijkheid voor patiënten voelen én voor elkaar. We hebben hele mooie initiatieven gezien van afdelingen en medewerkers om elkaar te helpen. Bijvoorbeeld een team dat IC-collega’s te hulp schoot en familieleden van de opgenomen COVID-19-patiënten elke dag belde om ze goed op de hoogte te houden.
Naast de geweldige zorg voor patiënten was er dus ook de zorg voor elkaar. Dat was echt heel mooi om te zien.

Ook op het gebied van onderzoek zijn er fantastische dingen gebeurd. De wetenschappers in het UMC Utrecht leveren een geweldige bijdrage aan onder andere onderzoek naar hoe COVID-19-patiënten beter behandeld kunnen worden en hoe we sneller en goed op COVID-19 kunnen testen. Het UMC Utrecht heeft hierin ook echt een belangrijke rol in Nederland en Europa. Vanzelfsprekend zijn we trots als we één van onze wetenschappers in de media zien of lezen als expert.   

En als we kijken naar onderwijs, vinden we het ontzettend knap hoe het UMC Utrecht snel en op een goede manier onderwijs op afstand heeft kunnen creëren en ervoor heeft gezorgd dat studenten toch zoveel mogelijk hun stages en coschappen konden lopen. Dat is een majeure klus geweest. Ook veel bewondering en waardering hiervoor. En ook voor het feit dat een grote groep medewerkers een groot deel van het jaar vanuit huis heeft gewerkt en op afstand hun inspanningen heeft geleverd. Dit vraagt veel verantwoordelijkheidsgevoel en doorzettingsvermogen.  

In een jaar als 2020 hebben we nog meer dan normaal gezien hoe ontzettend relevant we als umc zijn. De COVID-19-pandemie heeft hiernaast op alle gebieden, dus de zorg, het onderzoek en het onderwijs, voor versnelling van belangrijke ontwikkelingen gezorgd. Bijvoorbeeld als we kijken naar eHealth, zoals monitoring van patiënten op afstand. Dit was niet alleen voor COVID-19-patiënten een uitkomst, maar ook voor andere patiënten - vaak risicogroepen - die hierdoor minder vaak naar het UMC Utrecht hoefden te komen. Ontzettend mooie en goede ontwikkelingen, die een wezenlijk onderdeel uitmaken van de strategie van het UMC Utrecht. 

Dat het UMC Utrecht zich in alle hectiek ook heeft ingezet om samen met een grote groep stakeholders de nieuwe strategie Connecting Worlds af te ronden en te lanceren, vinden we heel goed. We hebben gemerkt dat medewerkers dit juist prettig vonden. De nieuwe strategie biedt een langetermijnperspectief voor de zorg van morgen. Het geeft inspiratie en richting. En de actualiteit liet zien dat we met de nieuwe strategie een goede route naar de toekomst hebben uitgezet.  

We vinden het geweldig wat er in 2020 allemaal is gerealiseerd. We hebben ons dan ook niet hoeven afvragen of het UMC Utrecht deze crisis wel kon dragen. Ook de bedrijfsvoering is geheel op orde gebleven en de financiële resultaten waren conform de begroting, wat in dit bijzondere jaar een enorme prestatie is. Waar we wel zorgen over hebben gehad was: hoe houden mensen dit vol? We hebben in 2020 daarom extra gefocust op het welbevinden van medewerkers. Het was goed om te merken dat ook de raad van bestuur en iedereen in het huis hier extra aandacht voor had. Als grote organisatie in grote crisistijd is het belangrijk om ook in te kunnen zoomen op één mens, één collega. Ondanks dat we helaas niet kunnen voorkomen dat er individuen uitvallen, hebben we wel de indruk dat dit overall goed wordt gemanaged. Er is oog voor het menselijke aspect en de verbinding en het contact is professioneel en warm.

Ook wij als raad van toezicht hebben ons werk in 2020 veelal op afstand moeten uitvoeren. We hebben onszelf ook regelmatig bevraagd op dit punt: horen we genoeg van medewerkers en wat kunnen we meer doen? Vanzelfsprekend zijn onze reguliere contactmomenten veelal verplaatst van fysiek naar online. Daarnaast hebben we ook regelmatig digitale ontmoetingen gehad met medewerkers van verschillende afdelingen om goede voeling te kunnen houden. Ook hebben we nog een aantal fysieke ontmoetingen met medewerkers kunnen realiseren. Bijvoorbeeld in de teststraat van het UMC Utrecht en in het capaciteitscentrum. Al met al hebben we het idee dat we op deze manier een goede indruk hebben kunnen krijgen van het reilen en zeilen in de organisatie. 

Het is duidelijk dat het huis een crisis als deze aankan en er ondanks alles pareltjes te vinden zijn. Laten we deze mooie dingen meenemen in 2021 en hierop voortbouwen. En kijken waar we het beter kunnen doen. We hebben er alle vertrouwen in dat het UMC Utrecht dit op een goede manier kan doen en ook in 2021 weer de nodige mooie stappen kan zetten in het creëren van de zorg van morgen.  

                           Namens de raad van toezicht,

                     Caroline Princen
                           Voorzitter

In dit jaardocument blikken we terug op 2020. Een jaar waarin de COVID-19-pandemie een enorme impact op de maatschappij, op onze organisatie en op iedereen individueel heeft gehad. Zowel op al onze mensen in de zorg, als in het onderzoek, het onderwijs en bij al onze ondersteunende diensten. Voor iedereen is 2020 een ongelofelijk intensief jaar geweest. Iedereen, in het UMC Utrecht en ondersteuning van buitenaf zoals medewerkers van het ministerie van Defensie, heeft zich in grote saamhorigheid en met veel creativiteit en doorzettingsvermogen ingezet om het UMC Utrecht door deze moeilijke periode te helpen. En dat doet iedereen nu nog steeds. Tegelijkertijd hebben we als umc en als medewerkers meer dan ooit onze relevantie en verantwoordelijkheid gevoeld en waarde gecreëerd voor patiënten en de maatschappij. 2020 was hiermee ook een ontzettend betekenisvol jaar.

Zorg voor COVID-19- en reguliere patiënten

Toen eind februari, begin maart het COVID-19-virus in alle hevigheid in Nederland uitbrak, was het voor het UMC Utrecht alle hens aan dek. Onze zorgmedewerkers hebben vanaf toen ongelofelijke inspanningen geleverd om aan COVID-19-patiënten uit de regio én uit andere regio’s in Nederland medische zorg te verlenen. Ook is er veel aandacht uitgegaan naar mentale ondersteuning van COVID-19-patiënten en hun naasten en revalidatie na opname. Tegelijkertijd hebben we alles op alles gezet om de reguliere zorg zoveel mogelijk door te laten gaan. Dit vergde en vergt nog steeds een enorme inspanning. Als we desondanks toch reguliere zorg moesten afschalen, operaties moesten uitstellen en patiënten teleur moesten stellen, was dit pijnlijk en bracht dit onzekerheid en angst voor patiënten met zich mee. Vanzelfsprekend zijn we hier met de grootste zorgvuldigheid mee omgegaan. Ook hebben we ervoor gezorgd dat acute zorg altijd doorgang heeft kunnen vinden. 

Versnelling op belangrijke thema’s

Parallel aan de directe inzet voor COVID-19 in de zorg en in onderzoek hebben we ons slagvaardig aangepast aan de situatie en deze ingezet voor versnelling op belangrijke thema’s uit onze strategie Connecting Worlds. Deze nieuwe strategie lanceerden we in maart 2020 en werd door de COVID-19-pandemie nog relevanter. Aan de ene kant voelde het vreemd om middenin een crisis te besluiten over een meerjarige strategie. Aan de andere kant zagen we overal om ons heen juist mooie voorbeelden van wat ons voor ogen stond. De crisis bevestigde dat onze richting voor de toekomst eigenlijk al was ingezet.

Digitalisering van de zorg

Zo is de digitalisering van zorg door de COVID-19-pandemie in een stroomversnelling geraakt. De behoefte aan en de toegevoegde waarde van bijvoorbeeld monitoring op afstand werd extra duidelijk. Patiënten hoeven hierdoor minder vaak naar het ziekenhuis te komen, kunnen eerder naar huis na een opname en hebben meer eigen regie. Ook verbetert de kwaliteit van zorg, doordat we ons zorgaanbod meer kunnen personaliseren. Daarnaast zorgen schaalbare, digitale oplossingen voor meer doelmatige en betaalbare zorg. In 2020 hebben we bijvoorbeeld de monitoring op afstand van patiënten met taaislijmziekte geïntensiveerd, de slimme pleister voor monitoring van COVID-19-patiënten geïntroduceerd en een medisch regiecentrum geopend, van waaruit onze medische professionals patiënten op afstand monitoren en ondersteuning op maat bieden.

Onderzoek versneld

COVID-19 heeft niet alleen de uitvoering van veel onderzoek vertraagd en belemmerd, maar ook onderzoek versneld. Denk aan de wereldwijde REMAP-CAP-studie, die het UMC Utrecht in Europa coördineert. Voor de pandemie werden onder deze paraplu vier interacterende studies uitgevoerd in circa vijftig ziekenhuizen wereldwijd. Inmiddels zijn dit dertien studies in ongeveer driehonderd ziekenhuizen overal ter wereld. REMAP-CAP heeft waardevolle resultaten opgeleverd, waardoor ernstig zieke COVID-19-patiënten die zijn opgenomen op de IC nu beter kunnen worden behandeld, het risico op overlijden aanzienlijk is verminderd en patiënten gemiddeld een week minder lang op de IC doorbrengen. 

Intensivering samenwerking 

Ook zijn we in het afgelopen jaar nog intensiever en nog meer multidisciplinair gaan samenwerken. Afdelingen en medewerkers die normaal geen of weinig contact met elkaar hadden, deelden kennis en capaciteit om COVID-zorg te kunnen verlenen, reguliere zorg zoveel mogelijk door te kunnen laten gaan en de nodige randvoorwaarden hiervoor te creëren. Tevens werd de samenwerking regionaal en landelijk geïntensiveerd, onder andere via het Regionaal Overleg Acute Zorgketen (ROAZ), met andere umc’s en het ministerie van Defensie voor de bovenregionale opvang van COVID-19-patiënten in het UMC Utrecht. Op het gebied van onderzoek hebben we ook succesvol samenwerkingen geïntensiveerd, in Nederland, Europa én wereldwijd. En, goede, intensieve en constructieve samenwerking met zorgverzekeraars heeft eraan bijgedragen dat ook onze bedrijfsvoering stabiel kon blijven functioneren.

Waardering van patiënten, studenten en medewerkers

Ook in deze roerige tijd, met veel uitdagingen en veranderingen, waardeerden onze patiënten en studenten de ervaringen die ze met ons hadden. Hier zijn we zeer dankbaar voor. De overall tevredenheid van patiënten is zelfs iets gestegen naar een 8,6 voor de polikliniek en een 8,5 voor de kliniek. Onder andere bleken patiënten de nieuwe ervaringen met consulten op afstand te waarderen. Ook voor onze studenten hebben we een grote omslag naar digitaal onderwijs gerealiseerd en ook dat onderwijs waarderen onze studenten als heel goed. Daarnaast hebben we ervoor gezorgd dat coschappen en practica, die niet online gegeven kon worden, zoveel mogelijk doorgang konden vinden. Natuurlijk rekening houdend met de richtlijnen van de overheid. In 2020 beoordeelden ook meer medewerkers dan in 2019 werken bij het UMC Utrecht met een acht of hoger. De extra nadruk op de betekenis van ons werk draagt hier mogelijk aan bij. 

Echter, werkdruk en de moeilijke omstandigheden, hebben ons ook veel gekost. Het ziekteverzuim steeg fors in 2020. Mensen hebben zich ten volle ingezet en raakten vermoeid. We hadden en hebben dan ook extra aandacht voor ondersteuning op psychosociaal gebied en hebben onze communicatie via digitale vormen versterkt en uitgebreid. Onder andere via regelmatige webinars en digitale nieuwsbrieven. Daarnaast hielpen en steunden collega’s onderling elkaar enorm. Ondanks dat we elkaar veel minder of vrijwel niet fysiek zagen, was de onderlinge verbinding en saamhorigheid in het UMC Utrecht in 2020 wellicht meer dan ooit tevoren. 

We gaan door in 2021

Met welke uitdaging we onszelf ook geconfronteerd zagen, we hebben met elkaar de schouders eronder gezet en het voor elkaar gekregen. Bijna 12.000 mensen in het UMC Utrecht hebben, ieder vanuit hun eigen professie, een enorme veerkracht, verantwoordelijkheid en creativiteit getoond. Hier zijn we ongelofelijk trots op. 

Ook in 2021 kan de samenleving op ons vertrouwen. We hopen dat door vaccinatie de COVID-19-besmettingen en opnames snel zullen teruglopen, de druk op onze zorgmedewerkers zal verlichten en we de reguliere zorg weer in z’n geheel kunnen uitvoeren. En we verwachten dat na de zomer de nieuwe werkelijkheid duidelijk zichtbaar zal worden. Vanzelfsprekend stellen we onszelf hierbij vragen als: wat hebben we geleerd, wat willen we achter ons laten, en waar bouwen we op voort? Een mooie nieuwe ontwikkeling is bijvoorbeeld ons Programma voor toekomstbestendige verpleegkunde, waarmee we inspelen op de veranderende zorgvraag en onder andere werken aan loopbaanontwikkeling van verpleegkundigen, de positionering van de verpleegkundige discipline en innovaties. En, het in 2020 vastgestelde meerjarenplan Patiëntenparticipatie zorgt ervoor dat we verdere stappen maken in het continu voeren van de dialoog met patiënten.   

We gaan door met het uitvoeren van onze nieuwe strategie, met onze lange termijnvisie op zorg en met onze dagelijkse werkzaamheden op het gebied van onderwijs, onderzoek en zorg. Alles wat nodig is om samen de gezondheid van mensen te verbeteren en de zorg van morgen te creëren. Waarde toevoegen aan het leven van mensen, omdat ieder mens telt.”  

                                     Namens de Raad van Bestuur,

                     Margriet Schneider
                                     Voorzitter